कुन व्यवसाय गर्ने भनेर निर्णय लिने भनेको व्यवसायको छनोट हो। व्यवसायको छनोट गर्दा निम्न मुख्य कुराहरुमा विचार गर्नु पर्दछ।
जस्तै :
- आफ्नो रुची र परिवारको सहमति
( आफ्नो रुची त्यसमा छ छैन र परिवारको सहमति कस्तो छ? )
- आफ्नो ज्ञान, सीप, अनुभव
( आफ्नो ज्ञान, सीप, अनुभव के कति छ?)
- बजार अर्थात आफ्नो उत्पादन र सेवा लिने मान्छे वा ग्राहक
(आफ्नो उत्पादन र सेवा लिने मानिस अर्थात ग्राहक को हुन्, कहाँका
हुन् र कत्तिको धेरै बेच्न सकिन्छ?)
- सामग्रीहरुको उपलब्धता
(आवश्यक पर्ने सामग्रीहरु सजिलै पाइन्छ ? की पाइँदैन?)
- लगानी गर्ने पूँजी
-
- (कति पैसा लगानी गर्न पर्ला?)
- दर्ता, नवीकरण, शुल्क, कर आदि कानूनी प्रक्रियाहरु
(व्यवसाय दर्ता, नवीकरण, तिर्नु पर्ने शुल्क तथा कर आदि कानूनी प्रक्रियाहरु के के हुन्छन्?)
वृद्धि र विस्तारको संभावना
(व्यवसायलाई भविष्यमा बढाउँदै लान सकिन्छ कि सकिँदैन?)
- संभाव्य सहयोगी संस्था तथा निकायहरु
(सहयोग सुविधा दिने निकायहरु छन् छैनन्, पाइन्छन् पाइँदैनन्?)
- जोखिम तथा चुनौती
(व्यवसायमा जोखिम तथा चुनौतीहरु आउने सम्भावना के कस्तो छ ?)
कहिलेकाँही सबै कुराहरु सबै मिलेको व्यवसाय पत्ता लगाउन गाह्रो हुन सक्छ, त्यसैले कुन व्यवसाय सुरु गर्ने होला र यो गर्ने कि त्यो गर्ने भन्ने अलमलमा पर्न सकिन्छ। त्यस्तो अवस्थामा सकेसम्म धेरै आधारहरु भएको व्यवसाय छनोट गर्नु पर्दछ।
उदाहरणको लागि माछापालन र कुखुरापालन मध्ये कुन छान्ने होला भन्ने अलमल भएमा कुनमा धेरै आधारहरु छन्, हेर्नुहोस्।
जस्तै: माछापालनमा रुची छ ,बजार छ, पूँजी छ, कानुनी प्रक्रिया सजिलो छ तर, अनुभव छैन, भुरा, दाना आदि आवश्यक सामग्री सजिलै पाइँदैन, चुनौती छ भने सातवटामा चारवटा आधारहरुमात्र तपाईसंग छ।
अब कुखुरापालनको कुरा गरौँ। यसमा तपाईको रुची छ ,अनुभव छ, बजार छ, दाना चल्ला आदि आवश्यक सामानहरु सजिलै पाइन्छ, पूँजी छ , कानुनी प्रक्रिया सजिलो छ तर, चुनौती त छ भने सातवटा आधारमा छ वटा आधारहरु छन्। त्यसैले माछापालन भन्दा कुखुरापालन नै छनोट गर्दा तपाईलाई उपयुक्त हुन सक्दछ।
राम्ररी सोचेर, अवसर वा सम्भावना हेरेर सुरु गरेको व्यवसायबाट धेरै फाइदा लिन सकिन्छ।